ภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็นเป็นภาวะที่พบได้บ่อยไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงของจำนวนแบคทีเรียในช่องคลอดอย่างไรก็ตามการมีเพศสัมพันธ์อาจทำให้เกิดภาวะนี้ได้เนื่องจากน้ำอสุจิซึ่งมีความเป็นด่างจะไปเปลี่ยนสภาพแวดล้อมในช่องคลอดซึ่งปกติมักมีความเป็นกรดสูง
โดยฝ่ายชายมักไม่มีความผิดปกติใดๆ
ภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็นเกิดจากสาเหตุใด เนื่องจากความสมดุลของแบคทีเรียในช่องคลอดเปลี่ยนแปลงไป
โดยปกติในช่องคลอดจะมีแบคทีเรียหลายกลุ่ม กลุ่มดีคือกลุ่มแลคโตแบซิลไล ซึ่งสร้างสภาวะกรดในช่องคลอด
เพื่อควบคุม ไม่ให้แบคทีเรียกลุ่มไม่ดีคือกลุ่มที่ไม่ใช้ออกซิเจนเพิ่มจำนวนขึ้น ภาวะใดก็ตามที่ทำให้แบคทีเรียกลุ่ม ไม่ดีเพิ่มจำนวนขึ้น
ก็จะทำให้มีภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็นเกิดขึ้น ได้แก่ การสวนล้างช่องคลอด รวมถึงการนอนแช่ในอ่างน้ำที่มีฟองสบู่มาก
การใช้น้ำยาเฉพาะที่หรือสเปรย์ดับกลิ่นที่บริเวณอวัยวะเพศ
ใช้ผงซักฟอกปริมาณมากที่เป้ากางเกงชั้นในแล้วล้างออกไม่หมด การสูบบุหรี่ เป็นต้น นอกจากนี้
พบว่าการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย (เนื่องจากน้ำอสุจิเป็นด่าง) การมีเลือดประจำเดือน
(มีอาการช่วงก่อนมีประจำเดือนและหลังหมดประจำเดือนใหม่ๆ)
หรือการใส่ห่วงอนามัยชนิดมีฮอร์โมน ก็จะเพิ่มโอกาสการมีภาวะนี้ด้วย
ภาวะนี้ไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
แต่การมีเพศสัมพันธ์ทำให้เกิดอาการได้ และสามารถพบได้ในความสัมพันธ์ระหว่างหญิงกับหญิง
และการมีเพศสัมพันธ์โดยใช้ปาก โดยเกิดจากน้ำลายไปทำลายความเป็นกรดในช่องคลอด
อาการและอาการแสดงของภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็น
อาการที่เกิดขึ้นได้
มีดังนี้ ตกขาวปริมาณมากขึ้น สีนวลขุ่น มีกลิ่นเหม็น
โดยเฉพาะช่วงก่อนและช่วงหลังมีประจำเดือน หรือหลังมีเพศสัมพันธ์
โดยไม่มีอาการแสบคันในช่องคลอด
การตรวจเพื่อวินิจฉัยภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็น
แพทย์จะทำการตรวจภายใน
และนำตกขาวไปตรวจดูภายใต้กล้องจุลทรรศน์ทั้งแบบดูทันที และนำไปย้อมสีก่อนนำมาดู
นอกจากนี้แพทย์จะทำการตรวจดูภาวะกรดด่างในช่องคลอดร่วมด้วย
การรักษาภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็น
การรักษาทำได้ง่ายมาก
โดยการให้ยารูปแบบรับประทานหรือยาทาทั้งสิ้น 7 วัน
แต่โดยทั่วไปนิยมให้ยารับประทานมากกว่า
เนื่องจากยามีความปลอดภัยสูงและสามารถใช้ได้ในสตรีตั้งครรภ์และสตรีที่กำลังให้นมบุตร อย่างไรก็ตาม
ท่านควรแจ้งให้แพทย์ทราบเสมอ หากท่านกำลังตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรอยู่ ข้อควรระวังสำหรับยาตัวนี้
คือ ควรงดดื่มสุราในระหว่างใช้ยา ตั้งแต่เริ่มไปจนถึงยาเม็ดสุดท้ายหมดไป 24
ชั่วโมงเป็นอย่างน้อยในกรณีที่ได้รับยาทา
ควรหลีกเลี่ยงวิธีการคุมกำเนิดบางชนิด เช่น ถุงยางอนามัยที่ทำจากยางลาเท็กซ์
แผ่นคุมกำเนิดในช่องคลอด เนื่องจากอาจทำให้ประสิทธิภาพของการคุมกำเนิดลดลง
การปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันการเกิดภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็น - ควรหลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอดและการใช้น้ำยาอนามัยล้างเฉพาะที่โดยไม่จำเป็นเพราะช่องคลอดมีความสมดุลในตัวอยู่แล้ว
ทำความสะอาดแค่ภายนอกใช้น้ำสะอาดอย่างเดียวและซับให้แห้งก็เพียงพอ -
ควรใช้ถุงยางอนามัยจะช่วยลดการเกิดภาวะนี้ เพื่อหลีกเลี่ยงการทำปฏิกิริยาของน้ำอสุจิในช่องคลอดเนื่องจากเป็นสาเหตุให้เกิดภาวะตกขาวมีกลิ่นเหม็นได้ - ควรหลีกเลี่ยงการใช้ผ้าอนามัยแผ่นบางติดต่อกันทุกวัน
เพราะอาจทำให้เกิดความอับชื้นและเป็น ที่สะสมของเชื้อโรคได้ - ถ้าพบว่ามีตกขาวผิดปกติ ควรรีบไปตรวจหาสาเหตุและรับการรักษา
รวมถึงรับคำแนะนำต่างๆจากแพทย์และพยาบาล
หลังการรักษาต้องมารับการตรวจซ้ำหรือไม่
หากอาการดีขึ้นภายใน 3-4
วัน ไม่จำเป็นต้องมารับการตรวจซ้ำ ภาวะนี้สามารถเกิดได้บ่อย จากกลไกการเกิดโรคตามธรรมชาติ
เช่น ช่วงก่อนและหลังการมีประจำเดือน ท่านอาจสังเกตอาการเองก่อน หากหายไปได้เองใน
2-3 วัน ก็ไม่มีความจำเป็นต้องมารับการรักษา
หากท่านมีอาการเกิดซ้ำซาก
ท่านควรมารับคำปรึกษาจากแพทย์ ในปัจจุบัน มีการรักษาทางเลือก หลายอย่าง
เพื่อช่วยให้อาการดีขึ้น แต่ยังไม่มีข้อมูลสนับสนุนมากนัก เช่น
การใช้ยาเม็ดที่มีแลคโตบาซิลัสใส่เข้าไปในช่องคลอด ขอบคุณข้อมูล-หน่วยโรคติดเชื้อทางนรีเวชและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์สตรี ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา Faculty of Medicine Siriraj Hospital
|